COLUMN in Vetlife
Het is een economisch principe: anaalzakken uitknijpen. Hoe dan, vraag je je af? Nou, eigenlijk is het heel simpel. Een hond of kat komt met het verhaal van ‘sleetje rijden’ of je stelt alleen maar overvulde anaalzakken vast bij lichamelijk onderzoek en knijpt deze dan eens lekker leeg. Het geeft een goed gevoel als de inhoud er na enige drukopbouw lekker uitspuit. Je denkt nu natuurlijk: dat lucht zeker op. Maar is dat zo? Vinden de anaalzakken dat eigenlijk ook?
Wat zit er in zo’n zak?
Een anaalzak heeft een doel in het leven, namelijk geur afgeven aan de omgeving bij het ontlasten. De twee uitmondingen zijn zichtbaar in de plooien van de overgang van de anale huid naar de gewone huid. De plekken worden vaak vergeleken met de cijfers op een ouderwetse klok: bij de hond zitten ze op 4 en 8 uur, bij de kat op 3 en 9 uur. De anaalzakken (sacculi) zijn via een afvoergang (ductus) verbonden met deze uitmondingen.
Bij honden liggen de zakken onder de huid, in de buitenste kringsluitspier, op 5 en 7 uur; bij katten op 4 en 8 uur. De zakken zijn bekleed met klierweefsel, dat heerlijk geurende stoffen aanmaakt. De afvoergang zelf heeft geen klierweefsel, maar is bekleed met slijmvlies. Normaal zijn de zakken zacht en leeg. Bij vezelrijke ontlasting worden de zakken door het persen vanzelf gemasseerd, waardoor de inhoud eruit komt. Deze bestaat voor 88% uit water en voor 12% uit droge stof, zoals hoorncellen en witte bloedcellen. Bacteriën en gisten mogen er ook wel in zitten.
Waar gaat het mis?
Soms produceren de kliercellen in de zakken te veel vocht. Dit biedt bacteriën een kans om daar misbruik van te maken. Dan ontstaat er een anaalzakontsteking, en als de inhoud niet via de afvoergang naar buiten kan, kan er zelfs abcesvorming optreden. Soms droogt de inhoud in, waardoor de anaalzak gevuld raakt met harde substantie (impactie). Op zo’n moment redt moeder natuur het niet meer en is het goed te verantwoorden om die zakken eens lekker te legen, zover dat mogelijk is natuurlijk.
Knijpen als oorzaak van ellende
Je bent sterker dan je denkt. Door het knijpen van de anaalzakken zorg je voor irritatie van de zak en de afvoergang. Dit prikkelt de klieren om nog meer materiaal te produceren. Daardoor zie je vaak dat de tijd tussen uitknijpsessies steeds korter wordt, met als resultaat meer bezoekjes aan de dierenarts of trimsalon. Sommige trimmers hebben het knijpen zelfs als hobby. Maar eigenlijk is knijpen bij anaalzakken vergelijkbaar met oren: niet te veel aan zitten.
En dus?
Bij een anaalzakontsteking zonder roodheid of warmte is een lokale behandeling vaak de beste keuze. Spoel de anaalzak en breng daarna corticosteroïdenzalf in. Als de zak geïnfecteerd is, kan een combinatie van corticosteroïden en antibiotica worden gebruikt. Bij een opengebarsten anaalzakabces zijn pijnstilling en systemische antibiotica noodzakelijk.
 |
 |
Als het probleem vaak terugkeert, kan juist chirurgisch ingrijpen een hele opluchting zijn. De open methode wordt nog steeds toegepast, maar kent meer complicaties. Op de eerste foto is te zien dat de openliggende zakken te diep liggen (de huid is helemaal uit elkaar getrokken) met nog steeds locale irritatie.
| Betere resultaten krijg je met een gesloten sacculectomie, waarbij de anaalzak gevuld wordt met een uithardend materiaal om deze goed te herkennen. En het fabeltje van faecale incontinentie bij deze ingreep is niet van toepassing: het is een kwestie van de operatie goed aanleren. |
|
